Borxolm shevasi - Bornholm dialect

Bu maqola uchun qo'shimcha iqtiboslar kerak tekshirish. Iltimos yordam bering ushbu maqolani yaxshilang tomonidan ishonchli manbalarga iqtiboslarni qo'shish. Ma'lumot manbasi bo'lmagan material shubha ostiga olinishi va olib tashlanishi mumkin. Manbalarni toping: "Borxolm shevasi"  – Yangiliklar  · gazetalar  · kitoblar  · olim  · JSTOR (2009 yil noyabr) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

Bornxolmsk
Mahalliy	Daniya
Mintaqa	Borxolm
Til oilasi	Hind-evropa German Shimoliy german Janubiy Skandinaviya Sharqiy Daniya[1] Bornxolmsk
Til kodlari
ISO 639-3	–
Glottolog	tug'ilgan1251[1]

Bornxolmsk bu Sharqiy Daniya orolida gaplashadigan lahja Borxolm ichida Boltiq dengizi. Dastlab u Shvetsiya janubidagi shevalarni o'z ichiga olgan Sharqiy Daniya dialektining doimiy qismining bir qismi bo'lgan, ammo 1658 yildan keyin Daniya shevasi landshaftida ajralib qolgan. Shvetsiya ilova qilingan Skane, Xalland va Blekinge.^[2]

Bornxolmsk - Daniya lug'atlari va mahalliy gazetada muntazam Borxolmsk maqolalari mavjud bo'lishiga qaramay, bu til yozma ravishda ko'proq gaplashadi. Standart Danish tilida hech qachon ishlatilmaydigan so'zlar ham standart imloga ko'ra yoziladi.

So'nggi asrda Bornxolm aholisi standart Daniya tiliga o'tib ketganligi sababli, dialekt xavf ostida.^[3][4][5] "Bevar Bornxolmsk" - bu tashkilot Bornxolmskni saqlab qolishdir. Uning asosiy tashkiloti - KulturBornxolm, Bornxolmskdagi matnli kompakt-diskli kitoblar muharriri.

Lahjalar

Kichik orolda atigi 40 mingga yaqin aholi istiqomat qiladi, ammo bu til standart Daniya tilini hisobga olmaganda beshta asosiy lahjaga bo'lingan. Misol tariqasida, ko'z yozilgan bo'lar edi iva ba'zi mintaqalarda, lekin boshqa joylarda bo'lishi mumkin edi øja, bu Daniya so'ziga juda yaqin je.

Orolning shimoliy qismi orolning qolgan qismiga qaraganda shvedlar tomonidan ko'proq ta'sirga ega bo'lar edi, chunki Shvetsiyaga eng yaqin bo'lgan sohillarda shved muhojirlarining soni juda ko'p edi. Farqlar aslida etarlicha katta, shuning uchun shimoliy-Borxolm shevasi deyiladi Allinge-svensk ("Allinge-shved") danimarkada - Alinga-svænsk Bornxolmskda.

Daniya yoki shvedmi?

Yaqindan bog'liq bo'lganlar singari Skaner Janubiy Shvetsiyada gaplashadigan dialekt, shevaning daniymi yoki shvedmi degan savolni etnik belgilar sifatida tilga yuklangan siyosiy va mafkuraviy yukdan ajratib bo'lmaydi. Shu sababli, mamlakatning boshqa hududlaridan kelgan daniyaliklar Bornxolm aholisini shved tilida so'zlashda ayblashlari mumkin (bu kabi kamsituvchi taxalluslardan foydalangan holda) zaxiralar, "yordamchi shved").

Tilshunoslik nuqtai nazaridan Skandinaviya tillari shakl doimiylik va shevalari Skane, Blekinge, Xalland va Borxolm "sjællandsk" (shevalari) o'rtasidagi tabiiy ko'prikdir Zelandiya ) va "götamål" (. shevalari Götaland ). "Daniya" va shved tiliga "ikki xil" ta'rif berish mumkin:

1. tarixiy jihatdan: Daniya - bu shevaning doimiyligi, mushtarak so'zlarning zaiflashishi kabi umumiy tovush o'zgarishlariga ega bo'lgan qismi (pastga qarang) yoki lug'atdagi ba'zi yangiliklar.
2. ijtimoiy-tilshunoslik nuqtai nazaridan: Daniya - bu standart Daniya yozma standarti bo'lgan dialekt davomiyligining bir qismi (Dachsprache ).

Ikkala mezonga ko'ra, Bornxolmsk haqiqatan ham Daniya shevasi (ikkinchisiga ko'ra skan tili shved bo'ladi).

Bornxolmsk haqiqatan ham shved tiliga o'xshash ko'plab fonetik xususiyatlarga ega (ularning aksariyati arxaizmlar, ammo ular shevani tasniflash uchun ahamiyatsiz). Shvetsiya va daniyaliklarning so'z birikmalari farq qiladigan ko'p hollarda, Bornxolmsk Daniya tilida turadi. Bu uning o'zida ham aks etadi IETF BCP 47 til yorlig'i, da-bornholm.

Fonologiya

Ovoz tizimi

Bornxolmskning rasmiy standartlashtirilgan orfografiyasi mavjud emas, chunki Standard Danish maktablarda o'qitiladi va barcha jamoat aloqalarining tili hisoblanadi. Biroq, dialekt matnlarida soddalashtirilgan fonetik alfavitdan foydalaniladi (XIX asrda K.J.Lingbi ixtiro qilgan va Espersenning Bornxolmsk lug'atida ham ishlagan):

Undoshlar

	Labial	Labiodental	Tish	Alveolyar	Alveolo-palatal	Velar	Uvular	Yaltiroq
Plosivlar	p [pʰ] b [b]		t [tʰ] d [d]		ḱ (kj) [tɕ] ǵ (gj) [dʑ]	k [kʰ] g [ɡ]
Fricatives		f [f] v [v]	d [ð]	s [lar] z [z]	ś (sj) [ʃ]		r [ʁ]	h [h]
Suyuqliklar				l [l]	ĺ (lj / jl / jlj) [ʎ]
Nasals	m [m]		n [n]		ń (nj / jn / jnj) [ɲ]	ng [ŋ]
Yaqinlashuvchilar	w [w]				j [j]

Unlilar

	Old		Markaziy	Orqaga
	o'rab olinmagan	yumaloq		o'rab olinmagan	yumaloq
Unlini yoping	men [iː] men [men]	y [yː] y [y]			siz [uː, uːʊ] siz [u]
Yaqin-yaqin unli	e [eː, eːə] e [e]	ø [ø]			o [oː, oːʊ] o [o]
O'rta unli			e [ə]
Ochiq-o'rta unli	æ [ɛː] æ [ɛ]	ö [œː]			å [ɔː] å [ɔ]
Ochiq unli	a [aː] a [a]			â [ɑː] â [ɑ]

Stressli hece har doim cho'ziq unli yoki uzun undoshni o'z ichiga oladi (shved tilida bo'lgani kabi, ammo uzoq dan undoshlar bo'lmagan Standard Danish dan farqli o'laroq). Bornxolmskda yo'q yaxshi daniyaliklarning aksariyat navlariga xos, ammo boshqa tomondan u shved va norveg tillariga xos musiqiy aksentga ega emas.

Fonetik rivojlanish

Ro'yxatda Bornxolmskni Daniya standartidan ajratib turadigan voqealarga alohida urg'u berilgan. Qulaylik uchun qadimgi Daniya shakllari o'rniga eski Norse (ya'ni eski Islandiya) shakllari keltirilgan.

1. postvokalik p > v [v]: kaupa "sotib olish"> kjovva [ˈTɕøvːa] (SD kobe [ˈKʰøːba], so'zlashuv va aksariyat shevalarda [ˈKʰøːʊ])
2. postvokalik f > w yoki kamdan-kam hollarda, v: grafa > grava [ˈꞬʁaːwa] (SD qabr [ˈꞬʁɑːʊ]), lefa "jonli"> leva [ˈLeːwa] (SD leve [ːƱleːʊ])
3. w > v, lekin w keyin s, k: vatn "suv"> vann [ˈVanː] (SD vand [ˈƲænˀ]), lekin sverja "qasam ichish"> swæra [Iswɛːʁa] (SD sværge [Ʋsʋaːʊ]), kvenna "ayol"> kwinnja [Kwiɲːa] (SD kvinde [ʰʋkʰʋenə]).
4. postvokalik t > d [d]. Ba'zi so'zlar bilan aytganda, bizda mavjud [ð]ammo, va borgan sari Standard Danish ta'siri tufayli: bīta "tishlash"> bida [ˈBiːda] (SD bide [ˈBiːð̩]).
5. postvokalik ð > -, ba'zida (ayniqsa, stresssiz hecalarda va o'rganilgan so'zlarda) ð: yangi "kerak"> nö [ˈNœː] (SD yo'q [ˈNøðˀ]), lekin mánaðr "oy"> manad (SD eskirgan [Ɔːmɔːnð̩])
6. postvokalik k > g orqa tilidagi unlilardan keyin. ēk, ek, ik, īk > æj yoki (oldin t, s) aj: kaka "tort"> kaga [ˈKʰɑːɡa] (SD kage [ˈKʰæːɪ, ˈkʰæːæ]); eik "eman"> æj [ˈƐːj] (SD masalan [ˈEːˀɪ̯]), lík "murda"> læj [ˈLɛːj] (SD lig [ˈLiːˀ]), seks "olti"> sajs [ˈSaːjs] (SD seks [Lar])
7. postvokalik g > w orqa til unlilaridan keyin va j oldingi til unlilaridan keyin: tuman > favl [ˈFɑːwl] (SD fugl [ˈFuːˀl]), lagr "past"> lâwer [ˈLɑːwəʁ] (SD lav [ˈLæʊ̯ˀ]), segja "ayt"> saja [ˈSaːja] (SD sige [ˈSiːi]), vegr "yo'l"> vaj [ˈVaːj] (SD vej [ˈƲajˀ])
8. kg > kj, dj [tɕ, dʑ] oldingi til unlilaridan oldin va keyin. tj va sj > kj [tɕ] va sj [ʃ]: keyra "chopish (mashina)"> kjöra [ˈTɕœːʁa] (SD kore [ˈKʰøːɐ]), gess "g'ozlar"> gjæss [ˈDʑɛsː] (SD gæs []S]), fekk "bor"> fikj [ˈFitɕ] (SD fik [ˈFeɡ]), tuxum "tuxum"> ægj [ˈƐdʑ] (SD .g [ˈƐːˀɡ]).
9. nn > nnj [ɲː] va nd > nn yoki (keyin men, y, u) nnj [ɲː]: shynnr "ingichka"> tynnjer [ˈTʰyɲːəʁ] (SD tynd [ˈTˢønˀ]), binda "bog'lash"> binnja [ˈBiɲːa] (SD binde [Enbenə]), lekin er "quruqlik"> lann [ˈLanː] (SD er [ˈLænˀ]).
10. ll, ld > llj [ʎː]: ol "jun"> ullj [ˈUʎː] (SD bo'lardi [Yulˀ]), kaldr "sovuq"> kalljer [ˈKʰɔʎːəʁ] (SD kold [ˈKʰʌlˀ])
11. ŋ > nnj [ɲː] keyin e va ba'zan men, y: lengi > lnnje [ˈLɛɲːə] (SD lge [ˈLɛŋə]), shenkja, shenkti "o'ylayman, o'ylayman"> tænjkja, tænjte [ˈTʰɛːɲtɕa, ˈtʰɛːɲtʰə] (SD tænke, tænkte [ˈTˢɛŋɡə, ˈtˢɛŋda])
12. iū > y yoki, dastlab so'z va keyin t, jy: ljós "engil"> lyz [ˈLyːz] (SD lys [ˈLyːˀs]), jol "Rojdestvo"> jil [ˈJyːl] (SD iyul [ˈJuːˀl]), shrr "buqa"> kjyr [ˈTɕyːʁ] (SD tir [ˈTˢyɐ̯ˀ])
13. y, ø > i, e, æ oldin w: daufr "kar"> dwer [ˈDɛːwəʁ] (SD dov [ˈDøʊ̯ˀ]), tjogu "yigirma"> tjuge > kjive [ˈTɕiːva] (SD tyve [ˈTˢyːʊ])
14. stresssiz a > a (shved kabi, lekin boshqa daniyalik dialektlardan farqli o'laroq): kalla "qo'ng'iroq"> kalja [ˈKʰaːʎa] (SD kalde [ʰækʰæla]), sumarr "yoz"> smar [ˈSɔmːaʁ] (SD ochroq [ˈSʌmɐ])
15. uzoq ō yopiq hecalarda saqlanadi: bondi "dehqon"> suyak [ˈBoːnə] (SD majburiy [ˈB̥ɔnə]), xuddi shunday hus > hs "at (kimdir)"> hos [hoːs] (SD hos [hɔs])
16. ow, ōw, uw, ūw > a [ɑw]: dufa "kaptar"> dawva [ˈDɑwːa] (SD tufayli [ˈDuːu]), skógr > skâww [ˈSkɑwː] (SD skov [Ɡʌʊ̯ˀsɡʌʊ̯ˀ]), divan "uxlash"> zavva [Ɑʊːsɑʊːa] (SD sove [Ɒːʊsɒːʊ])

Morfologiya

Nominal burilish

Bornxolmsk uchta farqni saqlab qoldi grammatik jinslar, kabi Islandcha yoki Norvegiya va standartdan farqli o'laroq Daniya yoki Shved. Jinsiy egiluvchanlik nafaqat aniq maqolada mavjud (masalan Norvegiya va ba'zi bir Daniya shevalarida), shuningdek, sifatlarda:

Tug'ilgan holmsk	noaniq		aniq
	sifatdoshsiz	sifat bilan	sifatdoshsiz	sifat bilan
Yagona
Erkak	jarohat etkazmoq hæst	jarohat etkazmoq ketmoqer hæst	hæst-jarohat etkazmoq	denj boringa hæst-jarohat etkazmoq	"(yaxshi) ot"
Ayol	uz sag	uz ketmoq	sag -uz	in ketmoqa sag -uz	"(yaxshi) ish / narsa"
Neytral	va boshqalar huz	va boshqalar ketmoqt huz	huz-tahrir	de ketmoqa huz-tahrir	"(yaxshi) uy"
Ko'plik
Erkak	hæsta	ketmoqa hæsta	hæsta-na	di ketmoqa hæsta-na	"(yaxshi) otlar"
Ayol	sagar	ketmoqa sagar	sâger-na	di ketmoqa sâger-na	"(yaxshi) holatlar / narsalar"
Neytral	huz	ketmoqa huz	huz-uz	di ketmoqa huz-uz	"(yaxshi) uylar"

Standart Daniya	noaniq		aniq
	sifatdoshsiz	sifat bilan	sifatdoshsiz	sifat bilan
Yagona
Erkak	uz hest	uz xudo xest	hest-uz	in xudo-e hest	"(yaxshi) ot"
Ayol	uz sarkma	uz xudo sag	sarkmauz	in xudo-e sarkma	"(yaxshi) ish / narsa"
Neytral	va boshqalar hus	va boshqalar xudo-t hus	hus-va boshqalar	det xudo-e hus	"(yaxshi) uy"
Ko'plik
Erkak	xeste	xudo-e xeste	xeste-ne	de xudo-e xeste	"(yaxshi) otlar"
Ayol	sager	xudo-e sager	sager-ne	de xudo-e sager	"(yaxshi) holatlar / narsalar"
Neytral	yollash	xudo-e yollash	huse-ne	de xudo-e yollash	"(yaxshi) uylar"

-er nemis tilida haligacha mavjud bo'lgan erkak nominativining eski oxiri (-er), Islandcha (- biz) va farer (- biz), ammo boshqa Skandinaviya shevalarida yo'qolgan (Daniya kabi ba'zi eski iboralar bundan mustasno) uz unversvend, dastlab en unger svend, "yosh yigit"). Bornxolmskda u barcha holatlarda qo'llaniladi (chunki shevada qadimgi daniyaliklarning egiluvchanligi saqlanib qolmagan).

Erkak ismlari odatda ko'plik soniga ega -a - va bu birlik birlik unli bilan tugaganda (Standard Danish kerak bo'lgan joyda) -er), masalan. skavva "o'rmon" (sg.) skâww), tima "soat" (sg.) tima). Ayol ismlari bor -er yoki ular birlikda unli bilan tugaganda, -ar. Neytral otlarning tugashi nolga teng, neytral ko'plikning aniq artikli esa - az, masalan. huz "uylar", huzen "uylar" (sg. huz)

Olmoshlar

Bornxolmskda an enklitik Daniya shevalarida noma'lum bo'lgan shaxs olmoshining shakli, ya'ni erkak -iń "u" va ayollarga xos -na "u". Ular eski ayblovlardan kelib chiqqan hann va hana Skandinaviya tillari, masalan, dialektlardan tashqari, hali ham Islandiyada ishlatiladi Shved, odatda oblique case uchun eski dative shaklidan foydalaning (Daniya dudlangan cho'chqa go'shti, Xende, Shved hurmat, henne). Ushbu enklitik shakllar Norvegiyada gaplashadigan joyda ham uchraydi -n erkak va -a ayollarga xosdir. So'zlashuv va dialektal shved tilida ham mavjud: jag har sett'n / sett'na "Men uni ko'rdim".

Og'zaki konjugatsiya

20-asrga qadar Borxolmsk fe'llarni son jihatidan ko'paytirib kelgan, masalan. jâ bińńer "Men bog'layman" ~ vi bińńa "biz bog'laymiz", jâ bânt "Men bog'ladim" ~ vi bonne "biz bog'ladik". Daniya tilida so'zlashish 18-asrda allaqachon 1900 yilda rasmiy ravishda bekor qilinmaguncha adabiy tilda amal qilingan bo'lsa ham, bu burilishdan voz kechgan (jeg bog'lovchi ~ vi binde).

Bornxolmskda ham 2-shaxs uchun maxsus tugatishlar mavjud, qachonki olmosh tugagandan so'ng darhol keladi, ya'ni -st birlikda va - az ko'plikda:

sestu-na "uni ko'rdingizmi" (SD.) så du hende)

men "ketyapsanmi" (SD men)

varren så goa "mana" (SD.) vær så xudo, værgo; yoqilgan "juda yaxshi / mehribon bo'l")

Matn namunalari

Adabiyot

Espersenda bosilgan she'rning boshlanishi Borxolmsk Ordbog.

Bornxolmsk	Daniya	Ingliz tili[6]
Xudo awtan, liden Elna, xudolar fredd, Xudo awtan, min deilia rosa! Ad gubbajn hajn vill freia, jâ vedd; Men toustuijn, vastu jo tosa. Te öfröl ded lakkar well snarara, du, En konna, - sijlla uchun ded bler nokk; Men jâ går å stjärnar på piblana nu, Forr jâ e på nå nu så vijlla. Hvad, liden Elna, Hvad, min deilia rosa?	Xudo aften, lill Elna, guds fred, Xudo aften, min dejlige rose! At gubben vil fri, ved jeg; Men tog du ham, var du jo en tosse. Til gravøl lakker det nok snarere, du; En kone - silde uchun det bliver nok; Men jeg går og kigger på pigerne nu, Nu er jeg næsten uchun men dertil (til at gifte mig) turaman. Hvad, lilla Elna, Hvad, min dejlige ko'tarildi?	Xayrli oqshom, kichkina Elna, Xudoning tinchligi! Xayrli oqshom mening chiroyli atirgulim! Chol sizni sudga berishini bilaman, Ammo agar siz uni olib ketsangiz, siz ahmoqona lass bo'lar edingiz. Dafn marosimiga u yaqinlashmoqda (u uchun), ko'rasizmi? Xotin - bu juda kech (buning uchun), Ammo men hozir qizlarni ko'zdan kechirmoqchiman, Men deyarli (uylanishga) tayyorman. Nima, kichkina Elna! Mening go'zal atirgulim qanday!

Og'zaki til

Dan kelgan ona tili bilan suhbat Ibsker. Ma'lumot beruvchi 1906 yilda tug'ilgan va matn 1973 yilda yozilgan.[1]:

Bornxolmsk	Daniya	Ingliz tili
Lɛːjˌsteːniɲ ... De sɔn iɲ stoːʁ flɑːðɐ Sten dɛɲ e tʰʁeː ɡɔŋːa sɔ stoːʁ sɔm boːʁəð hɛːʁ vɛl - ɔ dɛɲ lidʑəʁ veːʁ vɛːɲ sɔm kʰɔmːəʁ ɔwːəʁ fʁɔ kʰliːnby ɔ ɡɔʁ ɔwːəʁ imoð kʰoːdɑːl da - ɔ dɛːʁ dʑikʰ Jo alsɔ sawnəð i ɡamla dɑː - fɔʁ kʰliːnbyˌboːʁna di høːʁə meni Te ibskəʁ sɔwn ɔ ibskəʁ tɕɛʁkʰə sɔ nɔʁ di moda di SKOLE hɑː bɔːʁan Te ibskəʁ sɔ bɑːʁ di dɛɲ pʰɔ sɔn e bɛːʁiɲə - ɔ sɔ viːlaða di dɛːʁ pʰɔ - pʰɔ lɛːjˌsteːniɲ - ɔ sɔ hɑːð di Jo mɑːð i kʰɔʁːiɲ - bʁɛɲevinsˌflaskəʁ mE sɛfølːi - di skʰolːə hɑ dɔm en ˈsyːpʰ ɔ ˈstɔʁtɕa dɔm ˈpʰɔː ɔ sɔ ˈvɑːŋkʰaðː di ˈviːðəʁa fɔʁ di ˈmɔtʰːe jo ˈentʰə ˈsɛtʰːa ˈtɕiːstan pʰɔ ˈjoːʁən - mæŋ kʰu jo ˈtʰʁoːˀ æ d̥i ˈɔnʌˌjoɐ̯ˀd̥isɡ̊ə hʌl ˈtˢe pʰɔ ˈsʌn ˈsd̥ɛːð̞ɐ ... ja sɔ - ham dʑoːʁə di - di ɡamla, di tʰʁoːdə Jo pʰɔ de dɛʁ sɔm, ja de dʑoːʁə di - ɔ de - ʁakʰːaʁiɲ haɲ boːdə Jo Alti dɛʁuːdə - de VA Jo hanːəm sɔm flɔːðə di sɛːlˌdœː kʰʁaːjtʰuʁn ɔ slajtʰaða hɛsta ɔ sɑːn nɑːð - haɲ mɔtʰːe Jo entʰə Bo pʰɔ iɲmaːʁkʰən haɲ skʰolːə Bo pʰɔ løŋiɲ - haɲ haðːə sɔnːən ɡamːəl løŋɡˌhyːtʰa dɛːʁuːde - fɑʁ haɲ kʰuɲe hɑwsa-əð sɑ haɲ - vestə vɔʁ haɲ hade bot - ɔ - sɔ nɔʁ haɲ dʑikʰ Te altʰəʁs sɔ mɔtʰːə haɲ entʰə dʁekʰːa - fɔ dɛɲ ˈꞬɔŋiɲ ˈdʁɔkʰ di jo idɔː ˈsamːa ˈbɛːɡəʁʁd ˈaʎːe ˈjo mɛn ˈhaːɲ skʰolːa ˈdʁekʰːa uːð a ˈfoːdiɲ pʰɔ ˈbɛːɡəʁāð - haɲ mɔtʰːə ˈentʰa ˈdʁekʰːa pɲ ... ˈUˌʁɛːˀn ... ja haɲ VA uˌʁeːn ja - sɔ nɑːʁ haɲ kʰɔm Te swɑːnikʰa iɲ ɡɔŋɡ ɔ SKOLE hanla - sɔ - ɔ dɛɲ ɡɔŋɡiɲ fitɕ di Jo dʑɛʁn Alti en kelguniga nɔʁ di kʰɔm iɲ Te tɕøˌmaːɲ ɔ skʰulːe hanla Jo - sɔ kʰɔm Jo dɛɲ dɛːʁ - sɔn - ʁakʰːaʁiɲ ɑw ja - ɔ sɔ - VA di ʃɛːɲtʰe Jo bɑːʁa i de Somon ɡlɑːzəð Te aʎːəsamːəna Jo - ɔ sɔ - haːɲ fitɕ Jo en SYP ɔ dɔ skʰolːə dɛɲ nɛsta hɑː - dɛfɔ sɑ haɲ sɔː jɑ Skal vɛl fɔ dɛːwliɲ itɕe dʁekʰːa idɔ de ɡlɑːzeð sɔm haɲ ha ˈdʁɔkʰːʰːd iˈdɔː	Ligstenen ... det er sådan en stor, flad sten, den er tre gange så stor som bordet her, vel. O'g den ligger ved vejen som kommer ovre fra Klinteby og går over imod Kodal til. Og der gik jo altså sagnet i gamle dage - Klintebyboerne uchun, Ibsker sogn og Ibsker Kirke, så når de dode, de skulle blive båret til Ibsker, så bar de den på sådan en ber. Og så hvilede de dér på - pig Ligstenen. Og så havde de jo mad i kurven, brændevinsflasker med, selvfølgelig. De skulle jo, styrke sig på-da eng yaxshi so'zlarni aytishadi. O'g så vandrede de videre, chunki de måtte jo ikke sætte kisten på jorden. Men o'zimni biron bir steder ostida ushlab turaman ... Ja - det gjorde de, de gamle troede på det der, som - ja det gjorde de. Og det - rakkeren, han boede jo altid derude. Det var jo ham som flåede de selvdøde kreaturer og slagtede heste og sådan noget - han måtte jo ikke bo på indmarken, han skulle bo på lyngen. Han havde sådan en gammel lynghytte derude. Far, han kunne huske det, sagde han - vidste hvor han han havde boet. Og - så når han til til alters, så måtte han ikke drikke - for den gangen drak de jo af samme bæger, alle sammen, men han skulle drikke af foden på bægeret - han måtte ikke drikke på det der, han var jo .. . uren ... ja, han var uren, ja. da han kom til Svaneke en gang og skulle hand - så - og dengang fik de jo gerne altid en snaps når de kom ind til købmanden og skulle hand. Så kom der jo den der - sådan rakker og ja - og så - hvad, de skænkede jo bare i det samme glas til alle sammen. Og så - han fik jo en slurk, og så skulle den næste have. Derfor sagde han så: "Jeg skal fandme ikke drikke af det det glas som han har drukket af."	Jasad toshi ... u katta, yassi toshga o'xshaydi, bu stoldan uch marta men yig'aman. Va bu Klintebidan kelib, Kodalga boradigan yo'lda yotadi. Ilgari, bu afsona bor edi - bilasizmi, Klintebi aholisi Ibsker cherkoviga va Ibsker cherkoviga tegishli edi, shuning uchun o'liklarni Ibskerga olib borishda ular buni shunday tashuvchi. Va ular u erda murda toshida dam olishadi. Va keyin ular savatda oziq-ovqat bor edi - shisha idish. albatta - Axir ular o'zlarini kuchaytirish uchun bir qultumga muhtoj bo'lishadi. Va keyin, ular davom etar edilar, chunki ular tobutni erga qo'ymasliklari kerak edi. Sizningcha, yer osti odamlari shunday joylarda yashaydi ... Ha, ular shunday qilishdi, qadimgi odamlar bunga ishonishdi, ha, ular ishonishdi. Va bu - ot qassob, u doimo u erda yashagan, bilasizmi. U o'zini o'ldirgan mollarning terisini teridan tozalab, otlar va boshqa narsalarni so'ygan edi. U dalada yashashi kerak emas edi, bilasizmi, u sog'lig'i bilan yashashi kerak edi. u erda eski kulbaga o'xshardi. Ota, u buni esladi, dedi u, qaerda yashaganini bilar edi. Va - u jamoatga borganida, u ichmasligi kerak edi - chunki o'sha paytda ularning hammasi bitta kosadan ichishgan, bilasizlar, lekin u piyolaning oyog'idan ichishi kerak edi - u kerak emas edi unga ichish uchun, bilasizmi ... nopok ... ha, u nopok edi, u edi. Shunday qilib, u bir marta Svanekega kelib, do'konga bordi - bilasizmi, o'sha paytda ular do'konga tashrif buyurganlarida, ular har doim kichik narsalarni olishadi. Xo'sh, bu, bu qassob keldi va keyin nima bo'ldi? Bilasizmi, ular hamma uchun bitta stakanga quyishdi. Va u bir qultum ichdi, keyin keyingisi ichishi kerak edi. Shunday qilib, u: "Jin ursin, men u ichgan stakandan ichmayman", dedi.

Izohlar

Adabiyotlar

1. Jon Dyneley Prins, "Bornxolmning Daniya shevasi", Amerika Falsafiy Jamiyatining Ishlari, jild. 63, № 2 (1924), 190–207-betlar.
2. J.C.S. Espersen, Borxolmsk Ordbog, 1905.
3. Niels Åge Nilsen, Dansk dialektantologi, 1978, jild 2, 15-18 betlar.
4. Leon Strømberg Derczinskiy va Aleks Speed ​​Kjeldsen, Bornholmsk tabiiy tilini qayta ishlash: manbalar va vositalar, Kompyuter lingvistikasi bo'yicha Nordic konferentsiyasi materiallari, 2019 y.